Dni Chłodnictwa 2013: konferencja i szkolenie dla praktyków

Obrady 45. edycji konferencji Dni Chłodnictwa rozpoczął dr inż. Bolesław Gaziński, Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego. Pzybliżył rozpoczętą w roku 1966 historię konferencji, jej inicjatorów i zmieniających się przez lata współorganizatorów. Jak przypomniał, wszystkie edycje konferencji Dni Chłodnictwa zgromadziły 4689 uczestników. 45 edycji to także 792 referaty, w tym 107 zagranicznych (z Europy, Kanady, USA i Chin) oraz 165 prezentacji firmowych. Od roku 1991 (31. edycji konferencji) do dzisiaj współorganizatorem spotkania jest firma Systherm Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o.o. Nie zabrakło chwili powagi - w tym roku odeszli pomysłodawcy Dni Chłodnictwa: prof. dr inż. Ferdynand Dembecki (1927-2013) i mgr inż. Stanisław Jurkowlaniec (1926-2013). Ich pamięć uczczono minutą ciszy.

 

Nowoczesne rozwiązania dla chłodnictwa

Pierwszą sesję otworzył referat pana Roberta Grejcza, reprezentującego firmę Emerson Electric Poland Sp. z o.o., pt. "Regulacja wydajności Digital w sprężarkach chłodniczych semihermetycznych", dotyczący badań Emerson Climate Technologies nad regulacją wydajności systemów chłodniczych przeznaczonych dla supermarketów. W laboratoriach Emerson testowano tradycyjne metody regulacji oraz bezstopniową regulację wydajności Digital. Porównano zużycie energii sprężarek, ciśnienia ssania, liczbę cykli włącz/wyłącz, COP oraz inne parametry dla różnych wariantów obciążenia. Wyniki badań potwierdziły, że ciągła regulacja przy użyciu sprężarek Digital znacząco zmniejsza wahania ciśnienia ssania. Mniej cykli uruchamiania/zatrzymywania oznacza mniejsze obciążenia mechaniczne i elektryczne agregatu, a ciągła modulacja pozwala uzyskać wyższe wskaźniki efektywności systemu.

Pan Andrzej Szymanik (Danfoss Poland Sp. z o.o.) na przykładzie zastosowania sterownika ERC wyjaśnił, jak można zoptymalizować zużycie energii przez meble chłodnicze. Pan Szymanik przedstawił nową wersję 3- lub 4-przekaźnikowych sterowników serii ERC 112, przeznaczonych do mebli chłodniczych z agregatem skraplającym. Omówił dostępne wersje oraz wybrane funkcje sterowników ERC 112, związane z optymalizacją zużycia energii. Zastosowanie i wykorzystanie funkcji ERC Danfoss pozwala na oszczędność zużycia energii mebla chłodniczego o 25-35%, w porównaniu do tradycyjnego sterownika, nie posiadającego zaawansowanych funkcji oszczędnościowych. Aktualnie na rynek wprowadzana jest druga generacja sterowników ERC, co szczególnie powinno zainteresować producentów mebli chłodniczych.

Pani Elżbieta Krawczyk-Grzyb, Prezes Free Polska Sp. z o.o., przedstawiła nowoczesne i ekologiczne rozwiązania klimatyzacyjne marki Gree, znanej na polskim rynku od 10 lat. Gree Electric Appliances z Zhuhai (Chiny) to aktualnie największy producent klimatyzacji na świecie. Gree jest marką nr 1 na chińskim rynku w produkcji urządzeń CAC. Z udziałem rynkowym 15,2% (dane wg HVAC Info) wyprzedza takie marki jak Daikin, Midea, Haier, Aux. Urządzenia i systemy marki Gree na polski rynek dostarcza firma Free Polska Sp. z o.o. poprzez: Alfaco, Bezet, Klima, Systherm, Wienkra. Magazyny Gree zlokalizowane są w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. W samym 2013 roku na polskim rynku znalazło się 15 tys. sztuk klimatyzatorów Gree. Free Polska w 2013 roku odnotowała największy udział wprowadzonych i sprzedanych urządzeń klimatyzacyjnych Gree w Polsce, w porównaniu do innych marek urządzeń klimatyzacyjnych, produkowanych w Chinach.

Prezentacji firmy Area Cooling Solutions podjął się pan Jarosław Podlaski. Centrala Area Cooling Solutions (największy dystrybutor sprężarek Sanyo i Bristol w Europie) znajduje się w Barcelonie, zaś AREA Traders Sp. z o.o., z zakładem fabrycznym o powierzchni 1300 m2, zlokalizowanym w Nowej Wsi Wrocławskiej, produkuje urządzenia na potrzeby całej Europy. Specjalizuje się w aparaturze chłodniczej. Pod Wrocławiem znajduje się też własny magazyn o powierzchni 900 m2, biuro obsługi klienta i dział logistyki oraz dział projektowania, dział badań i rozwoju oraz dział jakości. W kolejnej prezentacji pan J. Podlaski na przykładzie cichobieżnego agregatu skraplającego z inwerterem i-cool wskazał możliwości efektywnego zarządzania energią w instalacjach chłodniczych.

Pan Andrzej Ziółkowski - Dyrektor poznańskiego Oddziału UDT - przedstawił, wynikający z prawa energetycznego, nowy systemy certyfikacji firm i pracowników w zakresie OZE (pompy ciepła, kolektory słoneczne), który ma być kontrolowany przez Urząd Dozoru Technicznego ze swoimi 29. oddziałami, rozsianymi po całej Polsce. UDT staje się więc instytucją, która będzie ściśle związana z branżą OZE w Polsce.
Dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych nakazuje, aby "instalatorzy małych kotłów i pieców na biomasę, systemów fotowoltaicznych i systemów ciepła słonecznego, płytkich systemów geotermalnych oraz pomp ciepła mieli dostęp do systemów certyfikacji lub równoważnych systemów kwalifikowania" (art. 14). "Certyfikat OZE" ma być dokumentem potwierdzającym kompetencje instalatora OZE na określony czas. Ograniczenie czasowe ważności tego dokumentu uzasadnione jest m.in. postępem technologicznym. Otrzymanie certyfikatu musi być poprzedzone szkoleniem, składającym się z część teoretycznej i praktycznej oraz kończącym się egzaminem.
Pan A. Ziółkowski zapoznał słuchaczy z rozwiązaniami w zakresie systemów certyfikacji instalatorów OZE w innych krajach europejskich. W Polsce nadal nie wdrożono podobnego systemu, choć jest on wymagany prawem unijnym, a także krajowym - certyfikowanie instalatorów OZE wprowadza pakiet znowelizowanych ustaw, tzw. mały trójpak energetyczny. Nie ma jednak jeszcze rozporządzeń wykonawczych, pozwalających na wdrożenie systemu.

Ciekawej prezentacji historycznej i porównawczej chłodziarek termoelektrycznych i sprężarkowych podjął się duet Sergyi Filin i Barbara Jasińska, reprezentujący Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Referat "Efektywność energetyczna transportowych chłodziarek termoelektrycznych" omawia problematykę oszczędności zużycia energii elektrycznej chłodziarek termoelektrycznych, w tym transportowych, przedstawia rys historyczny rozwoju konstrukcji przenośnych chłodziarek termoelektrycznych i uprzedza o wprowadzeniu nowych granicznych wartości wskaźników efektywności energetycznej chłodziarek:
- od 01.07.2014 - dla sprężarkowych EEI < 42 (klasa A+);
- od 01.07.2015 - dla absorpcyjnych i innych typów EEI < 110 (klasa D).
Ponadto opracowanie wskazuje na możliwość zastosowania nowych, alternatywnych wskaźników oceny efektywności energetycznej chłodziarek termoelektrycznych - adekwatne badania są prowadzone w ZUT.

Pzed słuchaczami po raz kolejny stanął przedstawiciel Emerson Electric Poland Sp. z o.o., pan Robert Grejcz. Przedstawił wymagania dla sprężarek do pomp ciepła z dolnym źródłem ciepła oraz porównał efektywności sprężarek różnych technologii, w którym to zestawieniu sprężarka spiralna Copeland z wtryskiem pary okazała się być optymalnym rozwiązaniem dla pomp ciepła. Badania porównawcze przeprowadzono na 12. obiektach z pompami ciepła powietrze-woda (A/W), w klimacie umiarkowanym.

"Żegnaj PM, witaj ICV - zawory regulacyjne dla Twoich potrzeb. Nowy system zestawów serwisowych w chłodnictwie przemysłowym" to tytuł prezentacji pana  Mikołaja Klenkiewicza (Danfoss Poland Sp. z o.o.). Zawory PM, po ponad 30 latach obecności na rynku, od 01.11.2013 przestały być produkowany na rzecz zaworu ICV FlexlineTM, produkowanego już od roku 2004. Od 2004 Danfoss oferował w postaci PM i ICV dwie linie porównywanych, zamiennych grup zaworów: PM o tym samym przeznaczeniu co ICS; PML o tym samym przeznaczeniu co ICLX oraz odpowiednio PMLX - ICLX. Od 1 listopada br. PM nie znajduje się już w ofercie Danfoss, natomiast dostępne nadal są wszystkie części zamienne za wyjątkiem korpusu i górnej części zaworu.
ICV charakteryzuje modułowa budowa – są różne elementy składowe i jeden wspólny korpus i do zaworów serwosterowanych, zaworów z silnikiem krokowym oraz elektromagnetycznych zaworów dwukrokowych. W korpusie istnieje możliwość wymiany elementów roboczych i górnych pokryw. ICV ma dużo mniej elementów składowych niż PM, czyli jest łatwiejszy i wygodniejszy dla serwisantów.
PM vs. ICV – porównanie ogólne i techniczne:

PM vs. ICV

 
Wraz z tymi zmianami Danfoss wprowadza nowe nazewnictwo oraz nowy system zestawów serwisowych dla chłodnictwa przemysłowego. >>więcej informacji w prezentacji Danfoss Poland

Kolejny przedstawiciel Danfoss Poland, pan Krzysztof Stawecki, zajął się tematem nowych model sprężarek NextGen o opatentowanych rozwiązaniach konstrukcyjnych i technologicznych, jak:
- hybrydowa spirala (foto w galerii pod tekstem);
- wtrysk oleju do spiral - zwiększający niezawodność i wydajność;
- podatność promieniowa i osiowa - tolerowanie cieczy, jaka dostanie się do zestawu spiral;
- odciążony start sprężarki;
- zabezpieczenie przed wysoką temperaturą HOOP (ang. Hot Oil Over Protector).
Przedstawił także parametry sprężarek MLZ i LLZ oraz sprężarek inwerterowych VZH o zmiennej prędkości obrotowej. VZH zapewnia odpowiednią efektywność i wydajność w różnych systemach klimatyzacyjnych: VRF, agregaty wody lodowej, rooftopy, duże jednostki klimatyzacyjne, IT oraz urządzenia do chłodzenia procesowego. Sprężarki Danfoss umożliwiają zapewnienie precyzyjnej regulacji temperatury oraz utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Sprężarka VZH posiada możliwość zmiany prędkości w stosunku 4:1 oraz zapewnia największą wydajność chłodzenia do 26TR (93kW) podczas pracy jako pojedyncza sprężarka oraz do 52TR (183KW) podczas pracy w tandemie.

Pan K. Stawecki przedstawił też nową technologię wykonania płytowych wymienników ciepła Danfoss, tzw. mikropłytowe wymienniki ciepła MPHE (ang. Micro Plate Heat Exchanger), które charakteryzują się
- nową technologią przetłaczania;
- lepszym wykorzystaniem materiału;
- korzystniejszą wymianą ciepła;
- mniejszą objętością wewnętrzną;
- wyższą sprawnością przy częściowym obciążeniu;
- korzystną geometrią kanałów;
- mocniejszą konstrukcją;
zaś w porównaniu do tradycyjnego wymiennika BPHE:
- optymalizacją punktów lutowania;
- o 80% większą liczbą punktów lutowania na jednostce powierzchni;
- większą powierzchnią styku;
- mniejszymi naprężeniami.
Istnieją trzy grupy MPHE: do chillerów (zakres C), do pomp ciepła (H) i uniwersalny, do wszystkich aplikacji (D). Odpowiedni wymiennik dla agregatu wody lodowej, pompy ciepła lub innej aplikacji, zarówno grupy MPHE jak i BPHE, można dobrać za pomocą programu Hexact. Przy okazji referent zapowiedział wprowadzenie do oferty Danfoss asymetrycznego wymiennika ciepła w technologii MPHE (MPHE + asymetria).

W kolejnej prezentacji, ten sam autor zdefiniował rynek agregatów w Europie - sytuację, trendy i preferencje:
- rynek jest napędzany przez różne europejskie przepisy dotyczące efektywności energetycznej i czynników chłodniczych;
- preferowane są modele agregatów zaawansowanych technologicznie, o wysokiej efektywności energetycznej;
- istnieje duże zapotrzebowanie na rozwiązania, które oszczędzają czas związany z instalacją i konserwacją oraz na ciche agregaty skraplające;
- widać, że rynek zmierza w kierunku bezpiecznych, naturalnych czynników chłodniczych
oraz zarekomendował trzy znane linie agregatów skraplających marki Danfoss: OptymaTM, OptymaTM Slim Pack oraz Optyma PlusTM New Generation.

Następne referaty dotyczyły rozwiązań firmy Daikin. Pan Przemysław Flagmański skupił się na temacie nowoczesnych, energooszczędnych i ekologicznych rozwiązań w technice chłodniczej: systemów Conveni Pack oraz ZEAS. Obydwa rozwiązania oparto na czynniku R410a. Według analizy autora,wśród innych czynników jest najlepszym kompromisem pomiędzy ochroną środowiska, zużyciem energii, ceną urządzeń i gotowością technologii oraz firm chłodniczych.

Natomiast pan Erwin Szczurek przygotował odczyt na temat powietrznych pomp ciepła Daikin Altherma w zastosowaniach grzewczych, omawiając przypadki pracy urządzeń, począwszy od niskotemperaturowego rozwiązania dla nowoczesnego budownictwa, poprzez wysokotemperaturowe urządzenia z przeznaczeniem do modernizacji, a skończywszy na najbardziej zaawansowanym chłodniczo systemie Daikin Altherma Flex do budynków wielorodzinnych i komercyjnych. Referent podał przykłady kilku rzeczywistych instalacji z pompami ciepła Daikin. Warto wspomnieć, że w Polsce zainstalowanych jest już ponad 1000 systemów Daikin Altherma, a w całej Europie - już ponad 200.000. Zostały one zbudowane w ciągu zaledwie 7 lat, i to w czasach globalnego spowolnienia gospodarczego. Dlatego... można być spokojnym o przyszłość powietrznych pomp ciepła i oczekiwać coraz powszechniejszego ich zastosowania.

Tę rosnącą powszechność stosowania pomp ciepła potwierdził w kolejnej prezentacji pan Adam Żółtaniecki, pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej. Wysunął i udowodnił tezę, że pompy ciepła to silna alternatywa dla tradycyjnych sposobów ogrzewania budynków, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz w instalacjach technologicznych. Ponieważ w instalacjach tych dominują sprężarkowe pompy ciepła, a w nich zasadniczym czynnym elementem jest sprężarka odpowiedzialna za wydajność, efektywność, trwałość i komfort działania, autor podjął próbę przedstawienia problemu kryteriów doboru sprężarek dla PC i ich usystematyzowania, w oparciu o dane sprężarek znajdujących się na rynku.

Jan Górski i Dominika Matuszewska (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie) w pracy "Możliwość wykorzystania nowych czynników roboczych w układach pomp ciepła i obiegów ORC" przedstawili możliwości wykorzystania nowej generacji czynników chłodniczych dla potrzeb chłodnictwa, pomp ciepła (PC) i układów ORC, których właściwości ekologiczne i fizyko-chemiczne są znacznie bardziej korzystne w stosunku do aktualnie stosowanych czynników. Ich zastosowanie może w istotnym stopniu przyczynić się do poprawy efektywności wykorzystania niskotemperaturowych źródeł energii odpadowej oraz układów wykorzystujących OZE.

Trójka naukowców z Politechniki Koszalińskiej: Tadeusz Bohdal, Henryk Charun i Małgorzata Sikora w "Eksperymentalnej metodyce identyfikacji struktury przepływu dwufazowego w minikanale rurowym", zaprezentowała  wnioski  opracowanej przez zespół metodyki eksperymentalnej identyfikacji struktury przepływu dwufazowego przy pomocy specjalne zaprojektowanego i wykonanego stanowiska badawczego. Uzyskane wyniki porównano z badaniami innych autorów. Umożliwiają one dobór parametrów geometrycznych kanałów i cieplno-przepływowych czynnika chłodniczego, w celu intensyfikacji wymiany ciepła i minimalizowania  zużycia energii napędowej układu.

Ten sam zespół autorów, powiększony o Marcina Kruzela, w pracy "Opory przepływu podczas procesu skraplania czynnika chłodniczego R410A w mini kanałach rurowych" przedstawił wyznaczone eksperymentalnie opory przepływu podczas skraplania wysokociśnieniowego czynnika chłodniczego R410A w minikanałach rurowych o średnicy wewnętrznej od 0,31 mm do 3,30 mm. W badaniach określono wartości średnie i lokalne oporów przepływu, w pełnym zakresie zmiany stopnia suchości x=1 do 0. Na podstawie badań, wyznaczono zależności oporów przepływu od stopnia suchości x, gęstości strumienia masy G i średnicy wewnętrznej d kanału. Wyniki badań empirycznych porównano z obliczeniami z korelacji innych autorów. Opracowano własną korelację do obliczenia oporów przepływu w minikanaach, sprawdzoną uprzednio dla czynników chłodniczych: R134a, R404A i R407C. Autorzy rekomendują stosowanie opracowanej przez siebie korelacji dla innych czynników, takich jak jednorodny R134a, oraz dla mieszanin wysokociśnieniowych R404A i R407C.

Artur Rusowicz i Andrzej Grzebielec (Politechnika Warszawska) podjęli tematykę możliwości dofinansowania budynków energooszczędnych, zarówno jednorodzinnych, jak i w budownictwie welorodzinnym. Przedstawili warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i instalacje, aby uzyskanie dofinansowania było możliwe oraz zaprezentowali procedury uzyskania dofinansowania.

Pracownicy naukowi Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie: Nikodem Szlązak, Dariusz Obracaj i Kazimierz Piergies scharakteryzowali system klimatyzacji centralnej dla kopalń podziemnych. Przedstawili przykłady instalacji chłodniczych z wykorzystaniem wysokociśnieniowego wymiennika ciepła oraz reduktora ciśnienia hydrostatycznego. Omówili sposób regulacji i monitoringu rozpływu wody lodowej w tych instalacjach oraz scharakteryzowali zasady sterowania parametrami wody lodowej.

"Tribologiczne badania olejów do sprężarek chłodniczych w mieszaninie z czynnikiem chłodniczym R134-a" to praca zbiorowa zespołu Politechniki Poznańskiej (Kasper Górny, Arkadiusz Stachowiak, Przemysław Tyczewski, Wiesław Zwierzycki). Zespół przeprowadził badania porównawcze zużycia przy wykorzystaniu trzech olejów sprężarkowych w postaci niesczyszczonej oraz w mieszaninie z czynnikiem chłodniczym R134a. Autorzy zwrócili uwagę, że badane oleje sprzedawane są jako wzajemne zamienniki, natomiast różnią się znacząco zarówno ceną, jak i właściwościami tribiologicznymi czystych olejów oraz w mieszaninie z dedykowanym czynnikiem chłodniczym w warunkach pracy sprężarek chłodniczych. Specjalnie skonstruowane i wykonane stanowisko badawcze do modelowych badań zużyciowych w warunkach pracy sprężarek chłodniczych pozwoliło ocenić wpływ czynnika chłodniczego na właściwości przeciwzużyciowe olejów do sprężarek chłodniczych. Planowane są dalsze badania dla innych mieszanin czynników chłodniczych z kompatybilnymi olejami smarowymi.

Pan Marek Gaziński z firmy Systherm D. Gazińska s.j. skupił się na temacie badania efektywności powietrznych pomp ciepła. Badania te miały na celu:
- identyfikację procesów zachodzących w centrali klimatyzacyjnej z odzyskiem ciepła - w celu weryfikacji założeń projektowych;
- wyznaczenie rzeczywistej sprawności wymiennika krzyżowego;
- wyznaczenie na podstawienie pomiarów rzeczywistych COP i EER powietrznej pompy ciepła.
Dzięki specjalnie zbudowanemu stanowisku badawczemu uzyskano możliwość wyznaczenia, zarówno dla elementów składowych centrali: wymiennika krzyżowego i pompy ciepła, jak i dla całej centrali, rzeczywistych sprawności chłodzenia i ogrzewania powietrza.

Pan M. Gaziński wraz z panem Maciejem Grzegórskim (Systherm Technik Sp. z o.o.) opracowali prezentację na temat "Projektowanie, montaż i doświadczenie eksploatacyjne systemu klimatyzacyjnego z pompą ciepła GMV-IV produkcji GREE". Wyjaśnili budowę systemu, program doborowy GMV Selector, program do diagnozowania, przykładowe zastosowania systemu GNV IV Gree ze zmienną ilością czynnika chłodniczego typu VRF, pracującego w trybie grzania i chłodzenia. Podkreślono bezawaryjność tego systemu i jego niezawodność. Pan M. Grzegórski omówił też oferowane przez spółkę Systherm Technik agregatów wody lodowej marki Poltherm.

Silny zespół z Politechniki Koszalińskiej -Tadeusz Bohdal, Henryk Charun, Małgorzata Sikora, Paweł Kruczyński, Mykola Ivanovich, Radchenko Ivanovich oraz Andrii Mikolayowich Radchenko - przedstawił wyniki badań wymiany ciepła i oporów przepływu podczas skraplania proekologicznych czynników chłodniczych R404Ai R410A w kompaktowym wymienniku ciepła ("Badanie procesu skraplania w kompaktowym wymienniku ciepła"). Tadeusz Bohdal, Henryk Charun i Małgorzata Sikora wraz z Katarzyną Widomską przeprowadzili badanie procesu wymiany ciepła podczas skraplania czynnika R410A w minikanałach rurowych, przedstawiając własną korelację eksperymentalną do obliczenia lokalnego współczynnika przejmowania ciepła podczas skraplania czynnika chłodniczego R410A w minikanałach rurowych, którą rekomendują jako sprawdzony doświadczalnie parametr procesu skraplania.

Ostatnie wykłady dotyczyły "Prosumenta", czyli programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz aktualnych założeń do ustawy F-gazowej, certyfikacji firm i personelu firm chłodniczych według Ministerstwa Środowiska. Pan Paweł Bartoszewski, Starszy Specjalista w Zespole ds. Banków NFOŚiGW wyjaśnił, iż  "Prosument” to program, który ma udzielać wparcia dla mikroinstalacji na szeroką skalę. Ideą programu są niskooprocentowane pożyczki udzielane przez NFOŚiGW gospodarstwom domowym na instalacje produkujące energię elektryczną i cieplną.

Z pełną treścią referatów można zapoznać się w materiałach wydanych z okazji Dni Chłodnictwa 2013, które są do zakupienia w cenie 60 zł + 5% VAT w firmie Systherm D. Gazińska s.j.:

Dni Chłodnictwa 2013 - materiały

>spis treści<

>ZAMÓWIENIE<

Konferencja odbyła się w dniach 13 i 14 listopada br. w Poznaniu.