Projekt ma na celu uregulowanie w przepisach krajowych kwestii dotyczących organów właściwych do wykonania przepisów unijnych, sankcji za nieprzestrzeganie przepisów unijnych, a także wprowadzenie regulacji umożliwiających monitorowanie i kontrolę przepisów unijnych i krajowych. Przepisy nowej ustawy mają umożliwić wykonanie rozporządzeń unijnych, w celu znacznego zmniejszenie emisji fluorowanych gazów cieplarnianych oraz substancji zubożających warstwę ozonową (szwo), kontrolowanych odpowiednio przez Protokół z Kioto oraz Protokół montrealski, z urządzeń i systemów, w szczególności w sektorach chłodnictwa i klimatyzacji, ochrony przeciwpożarowej i elektroenergetyki.

Nowa regulacja w zakresie fluorowanych gazów cieplarnianych (substancje HFC, PFC i SF6) i szwo (freony i halony) jest też niezbędna z uwagi na funkcjonujące w Unii Europejskiej przepisy, takie jak rozporządzenia 1005/2009 w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową i 842/2006 w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych oraz kilka innych rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej do ww rozporządzeń. Prawo unijne wymagało zmian według przepisów krajowych i dlatego nie zostało zastosowane bezpośrednio w polskich regulacjach.

Nowe przepisy ustawowe mają wdrażać wymogi unijne i określać m.in.:

1. obowiązki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą dotyczącą produkcji i usług związanych ze stosowaniem substancji zubożających warstwę ozonową oraz fluorowanych gazów cieplarnianych, a także z obrotem tymi substancjami i gazami oraz produktami, urządzeniami, gaśnicami i systemami zawierającymi te środki; chodzi także o obowiązki podmiotów, które użytkują produkty, urządzenia gaśnicze i systemy zawierające te substancje lub gazy;
2. zadania organów i jednostek właściwych w sprawach substancji zubożających warstwę ozonową oraz fluorowanych gazów cieplarnianych oraz postępowania z produktami, urządzeniami, systemami ochrony przeciwpożarowej i gaśnicami, a także systemami klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych, zawierającymi te substancje lub gazy;
3. sankcje za naruszenie przepisów dotyczących substancji zubożających warstwę ozonową i fluorowanych gazów cieplarnianych oraz produktów, urządzeń, systemów ochrony przeciwpożarowej i gaśnic, jak też systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych zawierających te środki;
4. wysokość opłat za wykonywanie określonych czynności przez jednostkę certyfikującą personel lub przedsiębiorców.

Ograniczenie emisji szkodliwych gazów do atmosfery ma odbywać się przez:

  • kontrolę szczelności urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej zawierających te substancje i gazy;
  • odzysk substancji zubożających warstwę ozonową oraz fluorowanych gazów cieplarnianych z urządzeń, systemów ochrony przeciwpożarowej oraz gaśnic i systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych;
  • zakazy wprowadzania do obrotu substancji, produktów i urządzeń zawierających substancje zubożające warstwę ozonową lub od nich uzależnionych, z pewnymi wyjątkami.

Projekt założeń ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych określa także, że podmioty wprowadzające do Polski produkty, urządzenia, systemy ochrony przeciwpożarowej oraz gaśnice (zawierające fluorowane gazy cieplarniane), a także pojemniki zawierające te gazy – będą musiały umieszczać na nich etykiety w języku polskim.

Na podmioty przywożące tego typu substancje do Polski oraz je wywożące zostanie nałożony obowiązek przekazywania rocznych sprawozdań do wyspecjalizowanej jednostki. Obowiązek ten dotyczyć będzie także podmiotów stosujących substancje i gazy przy produkcji, instalacji, serwisowaniu lub konserwacji gaśnic oraz systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach, a także prowadzących ich odzysk, recykling, regenerację lub niszczenie.

Przewidziano także utworzenie Centralnego Rejestru Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony Przeciwpożarowej. Będzie on zawierał m.in. informacje o podmiotach stosujących urządzenia ochrony przeciwpożarowej, a także o rodzaju ilości substancji zubażającej warstwę ozonową lub fluorowanego gazu cieplarnianego, zawartych w stosowanych przez nich urządzeniach.

Zgodnie z założeniami personel, który wykonuje określone czynności w stosunku do urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, pomp ciepła i systemów ochrony przeciwpożarowej, w których wykorzystywane są fluorowane gazy cieplarniane i ich odzysk – będzie musiał posiadać odpowiedni certyfikat, wwydawany bezterminowo. Projekt przewiduje także bezterminowy certyfikat dla przedsiębiorstw.

Projektowana ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych dotyczyć będzie:
1. podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie produkcji i usług związanych ze stosowaniem substancji zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych, a także z obrotem tymi substancjami i gazami oraz produktami, urządzeniami i systemami zawierającymi te substancje i te gazy;
2. podmiotów użytkujących produkty, urządzenia i systemy zawierające te substancje i te gazy;
3. podmiotów prowadzących szkolenia personelu, oceniających personel, a także podmiotu certyfikującego personel i  przedsiębiorców;
4. marszałków województw pobierających opłaty za niektóre fluorowane gazy cieplarniane;
5. organów administracji rządowej;
6. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
7. Instytutu Chemii Przemysłowej, jako wyspecjalizowanej jednostki;
8. organów Inspekcji Ochrony Środowiska oraz organów pionu kontrolno-rozpoznawczego Państwowej Straży Pożarnej.

Nowa ustawa ma zastąpić Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz.U. 2004 nr 121 poz. 1263).

Konsultacje społeczne nad nowymi przepisami trwały od roku 2011. Treść Założeń do projektu ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych wraz z oceną skutków regulacji (OSR) znajduje się na stronie Rządowego Procesu Legislacyjnego.

 

Na podstawie: Ministerstwo Środowiska