Arthur Jules Morin (1795-1880) przez całe swe długie i ciekawe życie realizował się w wielu rolach. Inżynier praktyk, wynalazca, sprawny organizator, wykładowca i wojskowy - w całej swojej karierze umiejętnie korzystał  z efektu synergii między nimi. Wykładając, wykorzystywał teoretyczne i praktyczne techniczne zdobycze armii; zaś dzięki mocnej pozycji zarówno w szkole, jak i w armii mógł inicjować i koordynować, jakbyśmy dziś powiedzieli, dwukierunkowy transfer technologii między przemysłem obronnym a cywilnym.
Młodość i czasy studenckie Morina przypadły na czasy wojen napoleońskich. Nie odczuwał tego specjalnie, aż do sromotnej klęski wojsk francuskich pod Lipskiem w październiku 2013 roku. Przerwał studia w paryskiej École Polytechnique, żeby uczestniczyć w obronie Paryża. Po kapitulacji stolicy, przyszły autorytet mechaniki wstąpił do École d'Application de Metz, gdzie przez cztery lata studiował inżynierię. Pod wpływem znajomości z poznanym tam Jean-Victorem Ponceletem, jako porucznik wstąpił do armii.

Arthur Jules Morin (1795-1880)

Dalej było już tylko pasmo sukcesów. Kiedy w roku 1839 Conservatoire National des Arts et Métiers powołało katedrę mechaniki, był naturalnym kandydatem na jej szefa. Po 10 latach był już dyrektorem całej szkoły. Miała ona wtedy świetne wyniki, a nawet pierwsze laboratorium studenckie(1852), powstałe oczywiście z inicjatywy dyrektora – wówczas już generała brygady. Morin był wtedy także szefem wydziału mechaniki w Akademii Nauk (zastąpił zmarłego w 1843 roku Coriolisa).

Zainteresowania Morina mechaniką znajdowały wyraz m.in. w badaniach nad tarciem, eksperymentalnie potwierdzając i rozszerzając wyniki prac Coulomba, czyli trzy prawa tarcia. Po roku 1856 zajął się – oczywiście eksperymentalnie – tematem odporności materiałów budowlanych oraz problemami ogrzewnictwa i wentylacji. Jego pierwsza większa praca w tym zakresie związana była z system HVAC w Pałacu Sprawiedliwości (1860 rok). Dzięki kolejnym badaniom (i publikacjom), stał się światowym ekspertem w zakresie wentylacji. Badał m.in. obecność tlenku węgla w pomieszczeniach z metalowymi piecami.

Książka Etudes sur la Ventilation (Badania nad wentylacją,1863) była pierwszą publikacją  Morina z tego zakresu. Potem powstały jeszcze m.in. Notes sur les appareils de chauffage (Uwagi o urządzeniach grzewczych, 1866), and Salubrité des habitations. Manuel pratique du chauffage et de la ventilation (Bezpieczeństwo budynków mieszkalnych. Praktyczny poradnik ogrzewania i wentylacji, 1868). Podczas pierwszej Wystawy Światowej w Paryżu (1867) – której zresztą był komisarzem – prezentował swoje wynalazki. Wśród nich był stosowany do monitorowania wentylacji w kominach w Pałacu Sprawiedliwości. Anemometr składał się z sześciu aluminiowych łopatek, które, zamocowane na stalowej osi, układały się w ślimacznicę. Zliczanie obrotów urządzenia przez układ kół zębatych pozwalało na określenie, jaka ilość powietrza przechodziła przez komin w jednostce czasu.

Morin, będąc generałem dywizji, przewodniczącym Francuskiego Stowarzyszenia Inżynierów Konstruktorów oraz kawalerem Legii Honorowej, zmarł w roku 1880, mając 85 lat. Wśród innych wybitnych francuskich naukowców (m.in. Coriolisa, Foucaulta czy Laplace'a), został  upamiętniony  na Wieży Eiffla

Książkę można przejrzeć w bibliotece zasobów zdigitalizowanych The Internet Archive: https://archive.org/details/mcaniquepratiq01mori

Celem tej organizacji jest tworzenie i udostępnianie historycznego zasobu cyfrowego naukowcom, historykom, badaczom i całej opinii publicznej.

 

Zdjęcie Arthura Morina pochodzi ze stron Société des Amis de la bibliothèque et de l'histoire de l'Ecole polytechnique (SABIX): www.sabix.org