W obecnym okresie programowania 2007 – 2013 istnieje szereg programów przeznaczonych dla różnych grup docelowych. Jednakże spośród Programów Operacyjnych, które są najbardziej popularne wśród przedsiębiorstw można wymienić takie jak Kapitał Ludzki, Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko. Duża popularnością cieszą się również Regionalne Programy Operacyjne, gdzie każde województwo przygotowywało swój własny program wedle indywidualnych potrzeb i priorytetów regionu. Dotacje w obecnym okresie są przyznawane od 2007 roku, dlatego warto zadać kilka pytań tj. jak prezentuje się sytuacja w 2012 roku, po kilku latach gdzie już większość okresu, w jakim mogą odbywać się konkursy jest za nami? Czy pozostały jeszcze jakiekolwiek wolne środki? Na co można jeszcze ewentualnie w 2012 roku otrzymać dofinansowanie?

W ramach wszystkich sektorów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (środowiska, transportu, energetyki, kultury, zdrowia i szkolnictwa wyższego) dotychczas ogłoszono 74 konkursy. Najwięcej konkursów zostało ogłoszonych w sektorze środowiska (49 konkursów, co stanowi 65% wszystkich konkursów ogłoszonych w ramach całego Programu). W wyniku rozstrzygnięcia konkursów z beneficjentami podpisano 1045 umów na kwotę dofinansowania UE 16,5 mld zł, co oznacza wykorzystanie 14% alokacji przeznaczonej dla POIiŚ. Umowy konkursowe o najwyższej wartości dofinansowania UE zostały natomiast podpisane z beneficjentami sektora środowiska - 494 umowy na kwotę wsparcia ze środków wspólnotowych wynoszącą 9,4 mld zł – oraz sektora transportu - 64 umowy na kwotę 3,6 mld zł. Należy jednak zaznaczyć, iż w przypadku danego programu, projekty konkursowe stanowią mniejszość, ponieważ duża część środków została przeznaczona na projekty indywidualne związane ze strategicznym rozwojem kraju w wybranych sektorach. Na aktualnej Liście Projektów Indywidualnych znajduje się 450 przedsięwzięć o łącznej orientacyjnej całkowitej wartości 242 mld zł. Ciekawa sytuacja prezentuje się w przypadku rozliczonych i zatwierdzonych wniosków o płatność w wyżej wymienionym programie. Według stanu na 29 lutego 2012 r. zatwierdzonych zostało 2 694 poprawnych pod względem formalnym wniosków o dofinansowanie projektów. Łączna kwota dofinansowania wniosków wyniosła 149,3 mld zł. Instytucje dokonujące oceny złożonych wniosków o dofinansowanie zatwierdziły do realizacji 1 774 wniosków na kwotę dofinansowania wynoszącą 119,1 mld zł. Duża część projektów nie została jednak rozliczona, co wynika z samej specyfiki programu, gdzie wnioski o płatność nie są składane okresowo a jedynie po zakończeniu całej inwestycji.

W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki do końca IV kwartału 2011 r. zawarto blisko 30,5 tys. umów o dofinansowanie realizacji projektów o wartości środków publicznych ponad 31,7 mld zł, stanowi to 67,3% alokacji na lata 2007-2013. Osiągnięty poziom płatności w Programie wskazuje, iż dotychczas rozliczono ponad 135 tys. wniosków o płatność o łącznej wartości wydatków kwalifikowanych w wysokości blisko 19,7 mld zł środków publicznych, co stanowi 39,7% alokacji 2007-2013. Najwyższy stopień wykorzystania kontraktacji zanotowano w Priorytecie IV Szkolnictwo wyższe i nauka (78%), Priorytecie III Wysoka jakość systemu oświaty (77%) oraz Priorytecie II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących (73%). W pozostałych Priorytetach komponentu centralnego proces kontraktacji przebiegał nieco wolniej.

W przypadku Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka to alokacja na Program wynosi 10,18 mld euro, z tego 8,65 mld euro pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (kwota 8,65 mld euro stanowi 35,99 mld zł). Na chwilę obecną Instytucja Zarządzająca zatwierdziła 10 687 projektów które opiewają na 79,61 proc. alokacji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Dotychczas wypłacono zaliczki na projekty w wysokości 7,669 mld zł. Dodatkowo płatności na rzecz beneficjentów wyniosły 11,809 mld zł. Stanowi to dobry wynik biorąc pod uwagę, iż teoretycznie część projektów może być prowadzona aż do 30 czerwca 2015 roku. Według stanu na 31 marca 2012 r., w ramach 16 RPO zostało złożonych 49 599 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę dofinansowania 100,1 mld zł. Do realizacji zatwierdzono 28 503 wnioski o wartości dofinansowania z UE 55,1 mld zł (77,3% alokacji na lata 2007-13). We wnioskach o płatność beneficjenci wykazali poniesienie 31,4 mld zł wydatków, co stanowi 44,1% alokacji. Znaczący jest poziom wykorzystania środków, gdzie w sześciu województwach kontraktacja na koniec marca 2012 r. przekraczała średnią z 16 RPO, w tym najbardziej – w pomorskim (89,3%), łódzkim (88,5%) i wielkopolskim (87,5%). Najniższy poziom notowano natomiast w województwie podlaskim (67,0%) i mazowieckim (70,1%).

Pomimo sporego wykorzystania dostępnych środków UE w dalszym ciągu jest szereg działań, które mogą wspomóc przedsiębiorców w planowanych zadaniach inwestycyjnych. Najwięcej możliwości oferują Regionalne Programy Operacyjne, jednakże ze względu na ich różnorodność jak i ograniczenie miejsca ciężko jest w niniejszym tekście przybliżyć. Więcej informacji na ich temat można znaleźć na stronach internetowych urzędów marszałkowskich. W najbliższym czasie uruchomione zostanie również kilka konkursów związanych z programem krajowym pod nazwą Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG). Jednym z pierwszych jest działanie 5.4.1 PO IG, w ramach którego przedsiębiorcy mogą chronić swoje innowacyjne rozwiązania bądź też wystąpić o wygaśnięcie ochrony rozwiązań stosowanych przez firmy konkurencyjne. Maksymalna wartość wsparcia może wynieść 400 000 zł. Dla firm pragnących rozpocząć eksport swoich towarów lub usług ciekawym rozwiązaniem może być działanie 6.1 PO IG. Głównym celem danego działania jest wzmocnienie pozycji polskiej gospodarki poprzez zwiększenie wielkości polskiego eksportu oraz zwiększenie liczby przedsiębiorców prowadzących działalność eksportową. Projekty zatwierdzone w ramach danego działania mogą uzyskać dofinansowanie na targi, misje gospodarcze lub pozyskiwanie zagranicznych partnerów. Kwota dofinansowania w ramach danego działania wynosi 200 000 zł a procent dofinansowania wydatków kwalifikowanych może wynieść do 50%. Jednakże należy zaznaczyć iż głównym kryterium w danym działaniu jest czy eksport w firmie nie przekracza 30% wartości całkowitej sprzedaży.
Ostatnią możliwością pozyskania dotacji jaką chciałbym w niniejszym artykule przedstawić jest działanie 8.2 PO IG. Powyższe związane jest z wprowadzeniem systemu B2B w przedsiębiorstwie, który to system przyczyniłby się do stymulowania wymiany informacji w formie elektronicznej między przedsiębiorstwami. Wartość dofinansowania może wynieść do 2 000 000 zł. Wartym wspomnienia jest działanie 312 pod nazwą tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Mikroprzedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie wiejskim mogą uzyskać do 300 000 zł dofinansowania w zależności od ilości zatrudnionych pracowników, przy refundacji 50% kosztów kwalifikowanych. Do kosztów kwalifikowanych zalicza się środki trwałe, wartości niematerialne i prawne a także w niektórych przypadkach środki transportu. W ramach powyższych działań możliwe będzie ubiegać się o dofinansowanie w roku 2012, a wnioski można składać już po ogłoszeniu konkursu na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (http://www.parp.gov.pl). Warte podkreślenia jest to iż dane działania przeznaczone są dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, gdzie poziom zatrudnienia jest poniżej 249 osób.

Fundusze Unii Europejskiej w obecnym okresie 2007 – 2013 zostały w dużym stopniu już rozdysponowane. Niepokojące jest jedynie iż w dużej ilości przypadków rozliczanie już zakontraktowanej inwestycji jest bardzo czasochłonne, przez co poziom przekazanych środków z Instytucji Pośredniczących do inwestorów jest w niektórych programach dość niski. Jednakże jest jeszcze za wcześnie aby wyciągnąć jednoznaczne wnioski. Duże zakontraktowanie w większości programów sprawia, iż część działań już nie będzie dostępna i nie należy się spodziewać zbyt dużej ilości konkursów w najbliższym czasie. Jednakże wciąż istnieje szereg możliwości, w ramach których można pozyskać środki na rozwój przedsiębiorstwa.

Autor: Sławomir Wiktor Kozłowski - Specjalista ds. funduszy UE, Agencja J&J

Szukasz pomocy finansowej z Unii Europejskiej na konkretną działalność gospodarczą związaną z branżą wentylacyjną, klimatyzacyjną, grzewczą, chłodniczą i działalnością pokrewną? Zadaj pytanie lub znajdź odpowiedź w dziale DOTACJE UE portalu HVACR.pl